&شیطان(مبحث آخر) &
راههای خودنگهداری
?قرآن درآیاتی چندمؤمنان رادعوت به حفظ ونگهداری ازخویش نموده ومی فرماید:
«یاایّهاالذین آمنواقُواانفسکم واهلیکم ناراًوَقودهاالنّاسُ والحجاره.»«ای کسانی که ایمان آورده ایدحفظ کنیدخودوخانواده خویش راازآتش که هیزم آن انسانهاوسنگهاست.»1
خودنگهداری ازدوبعددرموردانسان مطرح است:
الف:ازخطرهای جسمی وبدنی که انسان هانوعاًخودراازخطرات جانی وجسمی حفظ می کنند.
ب:ازخطرهای معنوی که آیه فوق بدان اشاره دارد.
حال سئوال این است که چگونه می توان خودراازخطرات معنوی حفظ نمود؟دراینجابه گوشه ای ازعواملی که می تواندانسان راازخطرنفوذشیطان حفظ کنداشاره می نمائیم:
1-پناه بردن به خدا«استعاذه»
ازآنجاکه هرلحظه امکان انحراف برای انسان وجوددارد،خداونددرسوره ناس به پیامبر(ص)دستورداده است که ازشرّوسوسه های شیطان به خداپناه ببر.ودرسوره مؤمنون می فرماید:«قُل ربِّ أَعُوذُبِکَ مِن هَمَزاتِ الشَّیاطین»«بگوپروردگارامن ازوسوسه های شیاطین به توپناه می برم.»
2-بازنگری درعیوب
یکی ازراههای خودنگهداری درون کاوی برای شناخت بیماری هادربُعدرفتارهاوشناخت کاستی هاوضعف هاست،چون وسوسه های دشمن باتکیه به همین بیماری هاوکاستی هانهاده می شود.
3-تقواومصونیت
یکی ازراههای محافظت دربرابروسوسه های شیطان تقوااست.تقوا به معنای حفظ ونگهداری غرایزازطغیانِ، نفس ازعصیانِ، زبان ازدروغ وتهمت،چشم ازدیدن نامحرمان،دست ازستم وخیانت،دل ازهوس،مغزازاندیشه های شیطانی است.
حضرت علی(ع)می فرماید:بندگان خدابدانیدکه تقواوپارسایی خانه ای چون دژاستوارونیرومنداست.2
4-توجّه به حضورخدا
نیروهای انتظامی وامنیّتی،هرچندقوی وگسترده باشند،قادربه جلوگیری ازگناهان مخفی نیستندولی ایمان درونی می تواندنقش خلل ناپذیری دربازداری انسان ازگناهان آشکاروپنهان ایفاکند.
قرآن می فرماید:«أَلَم یَعلَم بأنَّ الله یَری»«آیاانسان نمی داندکه خداوندهمه اعمالش رامی بیند؟»3
درمقامی که کنی قصدگناه***گرکندکودکی ازدورنگاه
شرم داری،زگنه درگذری***پرده عصمت خودراندری
شرم بادت که خداوندجهان**که بودخالق اسرارنهان
برتوباشدنظرش بیگه وگاه**توکنی درنظرش قصدگناه
حضرت علی(ع)می فرماید:«ازمعصیت خدادرپنهانی وخلوتگاه هابپرهیزید،چراکه شاهد(امروز)همان قاضی(فردا)است.»4
5-عبرت ازدیگران
عبرت؛پندی است که ازتوجه به احوال دیگران حاصل می شود.انسانباارزیابی درافکارواعمال وشکستهای دیگران ضعفهای آنهارادرمی یابدتابتواندازآنچه دیگران آسیب دیده اندمصون بماند.
حضرت علی(ع)می فرماید:«ازپیشینیان خودپندبگیریدقبل ازآنکه آیندگان اززندگی شماعبرت بگیرند.»5
6-نمازوروزه
یکی ازعوامل دفع ورفع شیطان که درمبارزه بااوسلاح تیزوبرّانی محسوب می شود،«نماز»است.درقرآن کریم به مؤمنین سفارش شده است که درهنگام هجوم گرفتاریهاوحمله جنودشیطانی وخاطرات نفسانی،ازنمازوروزه مددبگیریدوخودراازآنهارهایی بخشید: «واستعینوابالصبروالصلوه»«بانمازوصبر(روزه)ازخداطلب یاری کنید.»6
7-استغفاروتوبه
یکی دیگرازراههای مبارزه باشیطان،استغفاروتوبه است.پیامبرگرامی اسلام(ص)فرموده است: «والاستغفارُیقطعُ وَتینَهُ»«وطلب آمرزش وبخشش ازخداوندمتعال رگ شیطان راقطع کرده وبنددلش راپاره می کند.»7
8-دوستان صالح
یکی ازعوامل صیانت انسان دربرابروسوسه هاودامهای شیطان انتخاب دوستان صالح ومؤمن است که دربرابرپرتگاه های سقوط به فریادانسان می رسندوراههای مناسب به انسان نشان می دهند.
9-توسل به اهلبیت(ع)
شرکت درجلسات مذهبی وتوسل به اهلبیت وارتباط باامام زمان(عج)یکی ازراههای مؤثرومطلوب مصونیت انسان دربرابرانحرافات وخطاهامحسوب می شود.
10-ازدواج
یکی ازراههای مصونیت جوانان ازدامهای شیطان ازدواج است.پیامبر(ص)می فرماید:«هیچ جوانی درابتدای جوانی ازدواج نمی کند الّااینکه شیطانش فریادمی زندوای وای دوسوّم دینش راازگزندمن،حفظ کرد.پس بایدتقوای الهی راپیشه سازددریک سوّم دینش.»8
11و12و13-ذکرویادخدا،قرائت قرآن،دعا
ازدیگرعوامل مهمی که انسان رادربرابرشیطان قوی نموده ومصونیت ازگناه رابهمراه دارد،ذکرویادخداوندوتلاوت قرآن ومسلح شدن به سلاح دعا می باشد.
پاورقی:1-سوره تحریم،آیه6.**2-نهج البلاغه،خطبه157**3-سوره علق،آیه14.**4-نهج البلاغه،حکمت324.**5-نهج البلاغه،نامه31**6-سوره بقره،آیه45.**7-سفینه البحار،ج2،ص64.**8-بحارالانوار،ج103،ص221
(اللهم عجّل لولیّک الفرج-التماس دعا)